Barolo DOCG
Deze herkomstbenaming ontleent zijn naam aan het gelijknamige dorp en omvat een aantal dorpen ten zuidwesten van de stad Alba. Barolo, een droge, tanninerijke wijn gemaakt van 100% nebbiolo, gaat terug tot het midden van de negentiende eeuw. en kreeg bekendheid door de associatie met het koninklijke huis van Savoye. Dit leidde tot de naam 'de wijn der koningen, de koning der wijnen'.
De wijngaarden zijn geplant op zuidelijke en zuidwestelijke hellingen, meestal 200-400 meter boven de zeespiegel, waardoor een goede opvang van zonlicht wordt gecombineerd met verkoelende invloeden.
Hierdoor kunnen de druiven gedurende een lang groeiseizoen volledig rijpen, wat wijnen oplevert met een uitgesproken aromatische intensiteit en een hoge zuurgraad.
De DOCG beperkt de opbrengst tot 56 hL/ha. De aanplant van Nebbiolo voor Barolo is in de periode 1980-2013 bijna verdubbeld tot iets minder dan 2.000 hectare, waaruit het grote succes van de wijn in de afgelopen decennia blijkt.
Barolo DOCG moet na de oogst drie jaar en twee maanden rijpen, waarvan 18 maanden op eikenhout. Barolo Riserva DOCG moet vijf jaar en twee maanden rijpen, waarvan minimaal 18 maanden op eikenhout. Deze lange rijpingstijd verhoogt de productiekosten. De wijnen zijn zeer goed tot uitstekend van kwaliteit en premium of super-premium geprijsd.
De bodemtypes in Barolo DOCG zijn complex. Vaak wordt echter een onderscheid gemaakt tussen:
- de dorpen met blauwgrijze mergel in het noorden en westen van de DOCG (bijvoorbeeld La Morra) die lichtere, meer aromatische wijnen produceren die na enkele jaren op fles drinkbaar worden
- de dorpen in het zuiden en oosten van de appelatie met minder vruchtbaar, overwegend geelgrijs verdicht zand en klei (bijvoorbeeld Serralunga d'Alba) die wijnen produceren die jong gesloten en tanninerijk zijn en 10-15 jaar in de kelder moeten worden bewaard.
Historisch gezien gingen de meeste topproducenten er prat op wijnen te mengen van de druiven van een aantal wijngaarden, op zoek naar meer complexiteit.
Sommigen doen dit nog steeds (vooral Bartolo Mascarello). Bepaalde afzonderlijke wijngaarden hebben echter al lang een zeer hoge kwaliteitsreputatie (bijvoorbeeld Cannubi of Vigna Rionda). Belangrijke producenten die in Barolo en Barbaresco de vroege kampioenen waren van de één wijngaard wijnen zijn Angelo Gaja en Bruno Giacosa.
In 2010 werd een officieel systeem van subzones ingevoerd, Menzioni Geografiche Aggiuntive (MGA of MeGA, officiële aanvullende geografische aanduidingen) binnen de regels van de Barolo DOCG. In Barolo zijn de subzones:
- hele dorpen (bijv. La Morra)
- bepaalde afzonderlijke wijngaarden (bijvoorbeeld Bussia of Cannubi)
- een aantal specifieke wijngaarden die nu deel uitmaken van één MGA (bijvoorbeeld de Via Nuova wijngaard werd opgenomen in de Terlo MGA).
Bovendien mag het woord vigna - wijngaard - nu alleen als etiketteringsterm worden gebruikt als de naam van de MGA wordt vermeld.
Er wordt een zeer kleine hoeveelheid Barolo Chinato gemaakt, dt is Barolo, gezoet en doordrenkt met kruiden en specerijen.
Drs Christiaan Janssens MBA
WSET & UCDAVIS